Nuray Uslu
Anne sütü içeriğinde neler var, bebek için ne zamana kadar gerekli?

Anne sütü başta beslenme olmak üzere hem bebek hem anne için gelişimsel, nörolojik, Psikolojik, bağışıklık, sosyal bir çok yönden faydası olan bir sıvıdır . Bebeğin en hızlı büyüdüğü dönemde optimum büyüme ve gelişmeyi sağlamanın yanında ileriki dönemlerde de sağlığına çok olumlu etkileri olan dinamik bir sıvıdır . Anne sütü özellikle ilk 6 ayda bebekler için yeterli sıvı ve besinleri içermektedir .
Her bebek için kendi annesinin sütü özeldir. Örneğin erken doğmuş bir bebeğin en ideal besini gene kendi annesinin sütüdür. Gebelik haftasına göre anne sütü içeriği değişir aynı zamanda bir emzirme seansının başlangıcında ve sonundaki sütte farklıdır. Başlangıçta süt şekeri değiğimiz laktoz içeriği fazla olan bir süt salınırken emzirmenin sonunda yağ içeriği fazla olan süte dönüşür bebeğin doygunluk hissini ilerde şişmanlıktan koruyucu olan bir faktördür. Yine bebeğin yaşına görede süt üretimi ve içeriği farklıdır. İlk başta kolostrum denen ağız sütü denen oldukça faydalı bağışıklık açısından ve bebeğin bağırsak gelişimi açısından çok önemli bir süt salınırken daha sonra 2 hafta kadar bir geçiş dönemi sütü daha sonrada olgun süt üretilmektedir ve bebek yaşı ilerledikçe ihtiyaçlarına göre süt miktarı ve içeriği değişmektedir. Anne sütü bebek ve anne arasındaki duygusal bağın gelişimine faydalıdır. Nörolojik gelişim açısından çok öenmlidir kesinlikle kopya edilemez replike edilemez anne sütü içindeki protein biyoyararlılığı oldukça yüksek özelliktedir. Yani yapıtaşı olarak %100 ü dönüşür içeriğindeki karbonhidratlar çok önemli fonksiyonlara yardımcı olur çeşitli enzimler bağışıklık sistemine faydalı olan maddeler bu yapıdadır. Yağlar hem enerji için çok önemlidir hemde beyin gelişimi için olan çoklu doymamıl yağ asitleri bulunmtadır yine vücutta üretilemeyen dışardan alınması gereken elzem dediğimiz yağ asitleride yeterli beslenen annenin sütünde bebek için yeterli miktarda bulunmaktadır. Annenin sütünde beslenmesiyle ilgili bir problem yoksa D vitamini ve K vitamini hariç bütün vitaminler yeterli olarak bulunur yine bebek için gerekli olan mineraller eser elementler dediğimiz micro besin öğeleri yeterli ve uygun miktardadır. Anne sütünde bağışıklık sistemi için çok önemli olan bebeği hem erken dönemde hem uzun dönemde koruyacak birçok etken bulunmaktadır aynı zamanda hormonlar, solunum, gastrointestinal sistem, sindirim sistemi, beyin sistemi için gerekli olan birçok büyüme faktörleri anne sütünde bulunmaktadır. Bebeğin beyin gelişimi için gerekli olan çok önemli besin öğeleri anne sütünde yer almaktadır. Bütün bu özellikleri ile anne sütü bebeği solunum yolu enfeksiyonlarından, ağır enfeksiyonlardan, idrar yolu enfeksiyonlarından, gastrointestinal sindirim sistemi hastalıklarından ishal başta olmak üzere korur bunun yanı sıra alerjik hastalıklardan koruyucu etkisi bilinmektedir. Astım, cilt egzeması, besin alerjileri gibi ani bebek ölümlerinde azalma sağladığı bilinmektedir ilerki dönemdeki şişmanlığı azalttığı bilinmektedir. Önemli hastalıkları çölyak hastalığı, lenfoma, lösemi gibi hastalıklarda azalma sağlar gene tip1 ve tip2 diye ikiye ayrılan şeker hastalığında azalma sağladığı bilinmektedir. Bütün bu koruyucu etkileri aslında anne sütünün biraz doza ve süreyede bağlıdır yani uzun süre sadece anne sütüyle beslenen bebeklerde özellikle bu hastalıklardan koruyucu etkilerin daha yüksek oranda olduğu bilinmektedir. Özellikler anne sütü alırken alerjen olablilecek gıdaların denenmesi tavsiye edilmektedir gene günümüzde gittikçe farkındalığımızın arttığı çölyak hastalığı dediğimiz hastalıkdan korunmak içinde anne sütü alınan dönemde geç kalmadan glutenle karşılaşılması bu hastalığın görülme olasılığını azaltacaktır.
O yüzden verilebildiği kadar ki önerilen 6 ay sadece anne sütü verilmesi daha sonra tamamlayıcı beslenme ile birlikte anne sütüne devam edilmesidir . Anne sütü miktar olarka genelde çocukların büyümesi ile birlikte ihtiyaç artacaktır kaba bir hesaplamayla ilk başta bebekler için küçük olan mideleri nedeniyle her beslenmede yaklaşık 20-30 cc yeterli olurken daha ileri dönemlerde kiloya 150 cc gibi bir anne sütü yeterli olucaktır.