Çiğdem Ecevit

Akut ishalde beslenme nasıl olmalıdır?

Akut ishalli hastalarda beslenme bozukluğu önemli problemlerden biridir. Çünkü hastalar kusarlar, iştahları azalmıştır, besinlerin sindirim ve emilimi bozulmuştur ve hatta bazen de çocuklar tedavi amacıyla aç bırakılması söz konusu olabilir. Tüm bu nedenlerle akut ishali vücuttan su ve tuz kaybı değil, aynı zamanda kötü beslenmeye de sebep olabilmektedir. Akut ishal de beslenme ile ilgili temel bir takım öneriler vardır. Aslında doğru öneri için çocuğun yaşı diğer bir deyişle daha önceki beslenme öyküsü önemlidir. En önemli kurallardan biri özellikle anne sütü alan bebekler de anne sütüne devam edilmesi, emzirilmenin bırakılmamasıdır. Eğer bebek formila ile besleniyorsa vücuttan sıvı kaybı yerine konur konmaz, formilaya derhal başlanması, formilanın sulandırmadan bebeğe verilmesi önemlidir.  Bu dönemde laktozsuz formilalara geçilmesi veya daha özel başka mamalara geçilmesi önerilmez. Eğer çocuk kısıtlı yarı katı veya katı gıdalarla besleniyorsa bebek ve çocuklara kısıtlı diyetlerin uygulanmaması başlıca beslenme prensiplerindendir. Birçok çalışmada kısıtlı olmayan diyetin hafif ishalde seyri değiştirmediği gösterilmiştir. Aksine ishalli hastada azalmış olan iştah kasıtlı diyetle daha da azalacaktır. Oysa bu dönemde lezzetli gıdalarla iştahın artırılması planlanmalıdır. Ancak bu ishalli çocuğun her istediğini yiyeceği anlamına gelmemektedir. Önerilen beslenme içeriği kompleks karbonhidratlar, et, yoğurt, peynir gibi proteini yüksek gıdalar, meyve ve sebzeler şeklindedir. Kompleks karbonhidratla kastedilen tahıllı gıdalar örneğin ekmek, pirinç, patates, makarna, havuç gibi gıdalar. Meyveler ile kastedilenlerde elma, muz, şeftali gibi meyvelerdir. Çocuk bu katı gıdaları tolere edemiyorsa bu gıdılar yumuşak veya sıvı kıvamda verilebilir. Bu anlamda çorbalar, özellikle pirinç içeren yoğurtlu çorbalar hem yüksek besin değeri hem de sıvı içeriğiyle oldukça yararlıdır. Yoğurdun burada bir kez daha altını çizmek istiyorum. Özellikle evde yapılmış yoğurt içerdiği bir takım yararlı mikroorganizmalar ve dengeli besin içeriğiyle oldukça yararlıdır ve ishal diyetinde önerilir. Ayrıca yoğurdun ayran şeklinde sıvı olarak verilebiliyor olması da diğer bir avantajını oluşturmaktadır. Aşırı yağlı yiyecekler hastalar tarafından tolere edilemez. Ancak yağın enerji sağlaması ve aynı zamanda bağırsak hareketlerini azaltıcı etkisi nedeniyle uygun miktarda verilmesinin faydalı olabileceği de gösterilmiştir. Basit şekerlerden zengin yiyecek ve içecekler ki bunlar arasında meşrubatlar, hazır meyve suları, şekerlemeler ve şerbetli tatlılar sayılabilir, kaçınılmalıdır. Sonuç olarak evde hazırlanan aşırı yağlı olmayan gıdaların ishalli çocukta bu tüm ihtiyacı karşılamaya yeterli olduğu gösterilmiştir.