Kabızlığın Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Yeşim Öztürk

Yeşim Öztürk

Prof. Dr.

Dokuz Eylül Üniversitesi Nevvar Salih İşgören Çocuk Hastanesi
Çocuk Gastroenteroloji Hepatoloji ve Beslenme

Yeşim Öztürk

Kabızlıgın tedavi yöntemleri nelerdir?

Kabızlıgın tedavisi oldukça uzun süren ve sabır gerektiren bir tedavidir. En aşağı 6 ay – 1 sene yakından bu çocukları izlemek gerekir. Öncelikle anne – baba eğitimi çok önemli. Öncelikle tuvalet eğitimini 28 aydan öncesinde sağlamak gerekir. Ve tuvalet eğitimine çocuğun hazır olup olmadığını anlamak lazım. Altı bezlenen bir çocuk kakasının geldiğini farkediyor ve kapının, koltuğun arkasına saklanıp kakasını yapmaya çalışıyorsa bu çocuk kakasının geldiğini anlamıştır. Ve tuvalet eğitimine hazır hale gelmiştir. Bu dönem oldukça hassas bir dönemdir ve çocuğun ürkütülmeden, kibar bir şekilde tuvalet alışkanlığının kazandırılması gereklidir. Bu konuda anne babaya çok iş düşer.
Çocugun tuvaleti beğenmesi bir alafranga tuvalette kendi poposuna uygun bir adaptörle oturması, ayaklarının havada kalmaması, basamakla ayaklarının desteklenmesi, tuvaletin aydınlık ve sıcak bir ortam olması onun orda vaktini geçirmesi için bir takım oyuncaklar veya kitapların bulunması tuvalet eğitimi açısından çocuğa yardımcı olacaktır. Bu durumda çocugun tuvalette yalnız birakılmaması, anne veya babanın yanında bulunması gerekir. Ve bunun aslında çok normal bir durum olduğu çocuğa benimsetilmeli, kaka yapma olayı hayatının odak noktası haline getirilmemelidir Çocuk tuvalete oturmaya alıştıktan sonra yavaş yavaş oraya kakasını yapmayı öğrenecektir. Bu süreçte yapıcı olmak, beklemiş kakanın büyük de olsa tuvalete gitmesini sağlamak önemlidir. Eğer anne babanın burda sabır göstermemesi veya sert tavırlar göstermesi söz konusu olursa çocuk tuvalete oturmak istemeyecek, kakasını daha fazla tutacak ve bir süre sonra bağırsakta kaka birikimi çok arttığı için kaka yapmak daha da zorlaşacaktır. Bu sefer fistül dediğimiz yırtıklar daha çok meydana gelecek, kanlı dışkılamalar, ağrılar olacak ve bu nedenle olay çok büyüyecektir. Tuvalet eğitimi döneminde özellikle çocuk psikiyastriden yardım alınması ve çocugun desteklenmesi çok önemli. Kakasını yaptıgı zaman onu ödüllendirmek bunun iyi bir davranış oldugunu ona göstermek çok önemli. Her gün çocuğun tuvaletini aynı şekilde, uygun bir yere yapmasının sağlanması, her yaptıgında bir takvime işaret konması ve yapıp yapmadıgı günlerin işaretlenmesi çocuk için destekleyici bir durum olacaktır.

Bunun dışında, her gün yemekten sonra çocugun tuvalete oturtulması önemli. Ama tabi bunu bir askeri disiplin gibi değil de kibar ve yumuşak tavırlarla yapmak gerekir.

Dışkıyı yumuşak tutmak da çok önemli. Bu konuda yapacağımız en önemli şey, lif içeriği zengin sebze ve meyvelerle çocugun beslenmesini desteklemek. Bunun yanında bol su içmeyi sağlamak. Günlük süt tüketiminde de yaklaşık 2 bardağın üstüne çıkmamak gerekiyor. Çünkü sütün fazlası da kabızlığa neden olabiliyor. Ve eğer kabızlığı engelleyemiyorsak bunun için dışardan bir takım emilemeyen şuruplar kullanabiliyoruz. Eğer kaka çocugun bağırsaklarında 4-5 günden uzun bir süre beklediyse, o zaman lavmanlarla bir takım girişimlerle dışkıyı boşaltıyoruz. Ama lavmanları çok sık kullanmak istemiyoruz. Çünkü çocukları üzen bir tedavi yöntemi. Ve küçük çocuklar için de başka bir takım riskler taşıdığı için lavmanı doktor kontrolunde olabildiğince az kullanmaya çalışıyoruz. Davranış tedavileriyle birlikte, en azından hergün olmasa bile gün aşırı çocuğun yemekten sonra tuvalete oturup kakasını yapmasını istiyoruz.

Bu arada çocuklar kakasını yaparken ilk başta küçük küçük, zeytin çekirdeği kadar kaka yapabilirler. Ve bu kaka geldiği zaman çocuğun daha uzun süre oturmasını sağlamak, sabırla en az bir 10 dakika büyük dışkının çıkmasını beklemek gerekiyor. Bu konuda anne ve babaya çok görev düşüyor.

Bunlar sağlandıktan sonra da sürekli bu eğitimin devam etmesi gerekiyor. Anne -baba ne zaman bu tuvalet eğitimini ihmal eder, yiyecekler konusunda dikkatini çocuktan uzaklaştırırsa kabızlık tekrar geri dönüyor. Biliyoruz ki çocukluk çağında kabız olan kişilerin cok büyük bir kısmı %50-%60 olarak da yetişkinlikte de kabızlık hayatını sürdürüyor. Fonksiyonel olarak kabızlık sadece hayat konforunu bozan bir durum olsa da çok tehlikeli bir durum değil. Yine de tedavisi belli şekillerle mümkün.